Khám và điều trị hậu chứng sau tai biến

KHÁM VÀ ĐIỀU TRỊ HẬU CHỨNG SAU TAI BIẾN

Tai biến mạch máu não được biết tới là một trong những căn bệnh có diễn biến phức tạp và đe dọa trực tiếp tới tính mạng của người bệnh. Khá nhiều bệnh nhân tai biến đã phải đối mặt với các biến chứng xấu do không kịp thời phát hiện và cấp cứu.

Nguyên nhân gây ra tai biến mạch máu não

Một số yếu tố nguy cơ dẫn đến tai biến mạch máu não có thể kể đến như:

Tai biến hay đột quỵ do thiếu máu cục bộ: Người bị tai biến mạch máu não do thiếu máu cục bộ thường do có máu đông chặn dòng chảy của máu cũng như oxy đi nuôi các tế bào não. Nguyên nhân gây nên tình trạng này là do các chất béo bám thành mảng, nằm ở động mạch và ngăn dòng chảy của máu. Tình trạng này được gọi là xơ vữa động mạch. Vì thế, có thể nói xơ vữa động mạch là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tai biến do thiếu máu cục bộ.

Do tuổi tác: Những người trong độ tuổi từ 55 trở lên có nguy cơ mắc tai biến mạch máu não cao hơn những nhóm khác. Động mạch của chúng ta thường có xu hướng hẹp hơn khi chúng ta già đi, khiến nguy cơ bị thiếu máu lên não cao hơn.

Hiện nay không chỉ có những người cao tuổi mắc mà thậm chí đã có những trường trẻ có dấu hiệu mắc nên chúng ta hết sức đề phòng mọi nguy cơ xảy ra.

Đột quỵ do xuất huyết não : Nguyên nhân chính của tình trạng tai biến mạch máu não do xuất huyết não là do huyết áp cao khiến các mạch máu trong hộp sọ vỡ ra và chảy máu vào xung quanh não.

Có tiền sử mắc một số bệnh như: tăng huyết áp, đái tháo đường, cholesterol máu cao (mỡ máu cao), các bệnh liên quan đến tim mạch… Ít vận động Sử dụng nhiều chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, ma túy…

Các biến chứng sau tai biến mạch máu não

Các biến chứng sau đột quỵ có thể khác nhau tùy thuộc nhiều yếu tố như nguyên nhân tai biến, người bệnh có được điều trị kịp thời hay không, phương pháp điều trị có phù hợp với nguyên nhân tai biến,… Người bệnh càng được cấp cứu sớm bao nhiêu thì sẽ càng tránh được các biến chứng nguy hiểm bấy nhiêu.
Liệt vận động: Liệt mặt, liệt tay chân, liệt nửa người hoặc toàn thân.

Suy giảm trí nhớ, hay quên, thiếu tỉnh táo, mất nhận thức không gian, thời gian…

Nói ngọng, nói lắp, khó nói, nói không rõ lời, nói chậm… thậm chí không nói được.

Khó khăn kiểm soát cơ miệng, méo miệng, khó biểu đạt.

Giảm hoặc mất thị lực.

Rối loạn cơ vòng gây mất kiểm soát đại, tiểu tiện.

Thay đổi cảm xúc, dễ mặc cảm, tự ti, cáu giận, thậm chí trầm cảm.

Thông thường, phải mất ít nhất 30 ngày thì một người bị tai biến mạch máu não mới có thể hồi phục. Tuy nhiên, cũng có trường hợp, các biến chứng tai biến mạch máu não kéo dài vĩnh viễn, chỉ có thể can thiệp để làm thuyên giảm biến chứng, không thể hồi phục hoàn toàn.

Điều trị và chăm sóc bệnh nhân tai biến mạch máu não

Trên thực tế, các bác sĩ không thể khẳng định chắc chắn về khả năng phục hồi hoàn toàn của các bệnh nhân đột quỵ. Để xác định được khả năng bình phục của mỗi người, chúng ta cần dựa vào các yếu tố như: vị trí, kích thước tổn thương tại não bộ, người bệnh có tiền sử mắc bệnh nền nào hay không, tuổi của bệnh nhân cao hay thấp,… Bên cạnh đó, những người được phát hiện và cấp cứu kịp thời sẽ có tỷ lệ bình phục cao hơn hẳn. Đó là lý do vì sao bệnh nhân tai biến mạch máu não cần được đi cấp cứu càng sớm càng tốt.

Một số nguyên tắc phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não:

Chú ý các bài tập vận động cần thực hiện đều với cả hai bên hướng theo mẫu vận động bình thường, không để bên lành bù trừ hoặc thay thế bên bị liệt.
Đảm bảo trương lực cơ của người bệnh trở lại bình thường hoặc gần bình thường trước khi tập vận động.
Hướng dẫn người bệnh các kỹ thuật vận động theo cách mà trước tai biến họ đã làm. Có thể sử dụng các bài tập, dụng cụ hỗ trợ có liên quan gần gũi với sinh hoạt thường ngày của người bệnh.
Chế độ ăn uống đảm bảo dinh dưỡng, chống loét, chống nhiễm trùng…

Dưới đây là một số bài tập hữu ích hỗ trợ hồi phục vận động rất tốt tại nhà:

Bài tập chân: Ngồi thẳng trên ghế, cố gắng đưa chân trái lên song song với sàn nhà rồi từ từ hạ xuống, sau đó đến chân phải và tuần tự lặp đi lặp lại với 2 chân như vậy với 10 lần mỗi bên.
Xoay người: Ngồi thẳng, đặt tay phải vào phía bên ngoài đùi trái sau đó nhẹ nhàng xoay người sang trái, trở lại tư thế bình thường và làm tương tự với bên phải, mỗi bên 15 lần.
Bài tập co gối: Nằm ngửa, duỗi thẳng 2 chân. Từ từ co một chân lên, dùng 2 tay giữ đầu gối và kéo chân này về phía ngực, giữ như thế từ 5-10 giây rồi trở lại vị trí ban đầu, làm tương tự với chân còn lại. Mỗi chân tập động tác này từ 10-15 lần
Bài tập cánh tay: Bài tập này tương tự như việc nâng tạ đơn, tuy nhiên ban đầu nên tập với tay không sau đó mới tăng dần trong lượng của mà người bệnh cầm.
Bài tập vai: Đặt một chai nước hoặc bất kỳ vật nào đó trên bàn, cố gắng duỗi thẳng hết mức cánh tay bên tay liệt để với lấy chai nước. Thực hiện động tác 5 lần, mỗi lần để chai nước cách xa thêm một chút.
Bài tập cổ tay: Cầm một chai nước bên tay liệt, sử dụng cổ tay nâng lên và hạ xuống chai nước, lặp lại động tác này 10 lần.