Khám và điều trị mất ngủ

KHÁM VÀ ĐIỀU TRỊ MẤT NGỦ

Mất ngủ chính là một dạng của rối loạn giấc ngủ, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và sinh hoạt của người bệnh. Việc tìm hiểu cách điều trị mất ngủ như thế nào thì hiệu quả là rất quan trọng. Bên cạnh đó, bạn cũng nên tham khảo thêm một số phương pháp giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ ngon và sâu hơn.

Nguyên nhân gây ra rối loạn giấc ngủ ( Mất ngủ )

Mất ngủ còn được nhắc đến với tên rối loạn giấc ngủ. Những người bị mất ngủ gặp khó khăn khi đi vào giấc ngủ, ngủ không sâu giấc, không thể ngủ lại sau khi tỉnh dậy giữa đêm,…

Người lớn tuổi

Thói quen chưa phù hợp trước khi ngủ: Trong nhiều trường hợp, các thói quen xấu trước khi ngủ có thể góp phần khiến bạn khó đi vào giấc ngủ hơn. Các thói quen này bao gồm tiêu thụ nhiều caffeine (cà phê, nước có ga, nước tăng lực…) hoặc chất kích thích… Ngoài ra, việc sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại di động, máy tính bảng và máy tính cũng có thể gây rối loạn giấc ngủ. Thói quen thức khuya, vận động mạnh, ăn no trước khi ngủ… cũng có thể làm thay đổi thời gian ngủ của mỗi người và gây ra chứng khó ngủ.

Sức khỏe tinh thần: Tình trạng tâm lý và tinh thần có thể đóng vai trò quan trọng đối với chất lượng giấc ngủ của người lớn. Các yếu tố tinh thần như trầm cảm, rối loạn lo âu, stress… đều có thể dẫn đến bệnh khó ngủ.

Tình trạng y tế liên quan: Các bệnh lý như đau đầu, động kinh, co giật, bệnh tim, tiểu đường, bệnh phổi, chứng ngưng thở khi ngủ, bệnh Alzheimer, trào ngược axit dạ dày… có thể là “thủ phạm” gây ra tình trạng khó ngủ. Ngoài ra, việc sử dụng một số loại thuốc cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến rối loạn giấc ngủ.

Các nguyên nhân khác: Ngoài những nguyên nhân đã nêu, còn có nhiều yếu tố khác có thể gây khó ngủ hay khó đi vào giấc ngủ ở người lớn, chẳng hạn như do tuổi tác (người cao tuổi dễ bị mất ngủ hơn), môi trường ngủ không phù hợp (ánh sáng quá chói, tiếng ồn, nhiệt độ không thoải mái…), thói quen ngủ không điều độ, không tập thể dục vào ban ngày, jet lag…

Ở trẻ em

Lý do khó ngủ ở trẻ em có thể khác nhau tùy theo độ tuổi của trẻ. Một số nguyên nhân thường gặp có thể kể đến bao gồm:

Trẻ căng thẳng, lo âu quá mức hoặc trạng thái tâm lý bị kích động quá mức: Trẻ dễ mất ngủ trước kỳ thi do lo lắng hoặc mất ngủ trước những chuyến đi chơi xa vì phấn khích quá mức.
Thay đổi lịch trình: Thay đổi lịch trình, chẳng hạn như chuyển đổi múi giờ, bắt đầu học ở trường mới hoặc thay đổi thời gian ngủ có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ.
Bệnh lý: Trẻ cũng có thể bị khó ngủ, mất ngủ do bệnh lý như viêm phổi, chứng ngưng thở khi ngủ, tiêu chảy, sốt siêu vi…
Thói quen ngủ không tốt: Thói quen ngủ không tốt, chẳng hạn như thức dậy quá muộn hoặc thức khuya đều có thể gây khó ngủ, khó đi vào giấc ngủ ở trẻ em.
Sử dụng điện thoại, máy tính, laptop,… khiến khó đi vào giấc ngủ hơn

Phụ nữ mang thai

Phụ nữ mang thai thường bị khó ngủ do sự thay đổi trong cơ thể và các yếu tố liên quan đến thai kỳ. Các nguyên nhân khó ngủ ở phụ nữ mang thai có thể do căng tức ngực, đau lưng, buồn nôn, nôn mửa, sự chuyển động của thai nhi trong tử cung, lo lắng, tiểu đêm nhiều…

Triệu chứng của Rối loạn giấc ngủ ( Mất ngủ )

Người bị rối loạn giấc ngủ có thể mất ngủ hoặc ngủ nhiều, ảnh hưởng đến các hoạt động xã hội và công việc.

Khó đi vào giấc ngủ: Bạn có thể trải qua khó khăn trong việc cố gắng ngủ, tức là mất nhiều thời gian để ngủ, nằm trằn trọc trên giường nhiều giờ liền.
Thức dậy giữa đêm và khó ngủ lại: Một triệu chứng phổ biến của bệnh khó ngủ là thức dậy vào giữa đêm và sau đó gặp khó khăn trong việc ngủ lại. Điều này có thể làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ và khiến bạn mệt mỏi vào ngày hôm sau.
Thức dậy quá sớm: Một số người bị khó ngủ nên ngủ rất trễ và thường thức dậy quá sớm.
Giấc ngủ nông và không sâu: Trong khi ngủ, bạn có thể trải qua giấc ngủ nông, không sâu dẫn đến cảm giác không thể nghỉ ngơi và chưa phục hồi năng lượng.
Ác mộng và giật mình khi ngủ: Khó ngủ có thể dẫn đến ác mộng và giật mình khi ngủ làm gián đoạn giấc ngủ, khiến người bệnh cảm thấy lo lắng.
Mất ngủ liên tục: Một số người có thể trải qua tình trạng mất ngủ liên tục, tức là không ngủ suốt thời gian dài. Đây là một tình trạng nghiêm trọng ở những người bị khó ngủ.
Buồn ngủ vào ban ngày: Khó đi vào giấc ngủ thường dẫn đến cảm giác buồn ngủ vào ban ngày, làm suy giảm sự tập trung và tăng nguy cơ xảy ra sai sót.
Tăng căng thẳng và lo âu: Khó ngủ có thể làm tăng sự căng thẳng và lo âu. Ngược lại, căng thẳng và lo âu có thể làm tăng nguy cơ bị khó ngủ.
Suy giảm sức khỏe tổng thể: Một triệu chứng khác ở người bị khó ngủ, mất ngủ kéo dài chính là suy giảm sức khỏe tổng thể, dễ mắc nhiều bệnh lý như béo phì, bệnh tim mạch, bệnh hô hấp…

Điều trị bệnh Rối loạn giấc ngủ ( Mất ngủ )

Kỷ luật giấc ngủ

Phương pháp này sẽ bao gồm việc điều chỉnh một loạt các vi nhằm mục đích cải thiện môi trường để bạn có một giấc ngủ tốt hơn, cụ thể:

Hình thành thói quen đi ngủ và thức dậy cố định theo khung giờ.
Không nên sử dụng các chất kích thích vào buổi chiều tối và trước khi đi ngủ như rượu bia, thuốc lá hay cà phê,…
Tập thể dục buổi sáng.
Hạn chế dùng các thiết bị điện tử trước khi ngủ khoảng 20 – 30 phút.
Tạo tâm lý thư giãn và tập một số bài giãn cơ nhẹ nhàng trước khi ngủ.
Không nên ăn quá nhiều hoặc để bụng đói để tránh làm ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Ngâm chân bằng nước ấm

Ngâm chân bằng nước ấm giúp máu lưu thông tốt hơn, giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giúp bạn ngủ sâu hơn.

Bạn có thể dùng nước ấm thông thường hoặc nước thảo dược để ngâm chân, nhiệt độ nước nên khoảng 40 – 50 độ C, thời gian ngâm khoảng chừng 10 – 15 phút. Tuy nhiên, để ngâm chân với nước ấm thảo dược, bạn nên tham khảo trước ý kiến của bác sĩ để có được sự lựa chọn phù hợp với mình nhất. Vì mỗi loại thảo dược sẽ có những công dụng riêng nên bạn cần tìm đúng loại để giúp mình có giấc ngủ ngon.

Để gia tăng hiệu quả, bạn nên lựa chọn một tư thế ngồi thật thoải mái với độ duỗi tay chân vừa phải và thực hiện ngâm chân mỗi ngày. Nước ngâm nên cao ngập cổ chân hoặc trên mắt cá chân khoảng 2cm, qua đó nước ấm có thể tác động đến các huyệt đạo và giúp khí huyết kinh mạch lưu thông.

Massage thư giãn

Nếu bạn bị mất ngủ trong thời gian dài và không muốn sử dụng thuốc thì có thể thử biện pháp massage nhẹ nhàng. Các động tác massage ở khu vực đầu và mặt sẽ giúp kích thích máu lưu thông lên đến não. Nhờ đó, chất lượng giấc ngủ sẽ được cải thiện tốt hơn, giúp bạn cảm thấy khỏe hơn và thoải mái hơn sau khi thức giấc.

Thay đổi chế độ dinh dưỡng

Một chế độ ăn uống phù hợp có tác động rất lớn đến chất lượng của giấc ngủ. Vì vậy, song song với việc áp dụng các biện pháp khác thì bạn nên thay đổi chế độ ăn của mình theo chiều hướng lành mạnh hơn, khoa học hơn. Bạn nên bổ sung những loại thực phẩm sau vào chế độ ăn của mình như:

Sữa chua: Trong sữa chua có chứa các acid tryptophan chuyển hóa thành chất dẫn truyền thần kinh gồm serotonin và melatonin có tác dụng duy trì giấc ngủ tự nhiên tốt vào ban đêm.
Chuối: Trong chuối cũng có chứa tryptophan rất tốt cho giấc ngủ. Chưa dừng lại ở đó, loại quả này còn có cả magie và kali có lợi đối với sức khỏe não bộ, giúp thư giãn và có tác dụng đẩy lùi căng thẳng.
Cá: Để có một giấc ngủ ngon hơn, bạn nên bổ sung vào chế độ ăn của mình món cá. Bởi lẽ, trong cá có chứa nhiều protein cần thiết cho sức khỏe của não bộ.
Hạt sen: Những hoạt chất có trong hạt sen có tác dụng giúp an thần và có giấc ngủ ngon hơn.
Cải bó xôi: Trong loại rau này cũng có khá nhiều kali giúp bạn cải thiện chất lượng của giấc ngủ.
Trứng: Lượng protein dồi dào ở trong trứng cũng sẽ có những tác động tích cực và giúp giấc ngủ được sâu hơn.

Thay đổi thói quen sinh hoạt

Nếu không thay đổi những thói quen sinh hoạt kém lành mạnh của mình thì bất cứ biện pháp nào cũng đều không đem lại hiệu quả cải thiện giấc ngủ. Vì vậy, bạn cần làm những việc như sau để có một giấc ngủ ngon hơn:

Hạn chế hoặc không nên sử dụng socola trước khi ngủ.
Ưu tiên uống nhiều nước vào buổi sáng, từ buổi chiều muộn cho đến buổi tối thì hạn chế uống nước.
Hạn chế các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ, gia vị cay nóng.
Tránh tập luyện và vận động với cường độ cao.
Cố gắng thư giãn, hạn chế căng thẳng.
Bỏ thói quen đi ngủ muộn và hình thành thói quen đi ngủ sớm theo lịch trình cố định.
Thay vì uống cà phê, bia rượu,… bạn có thể thay thế bằng các loại trà thảo mộc giúp ngủ ngon hơn.

Sử dụng thuốc điều trị

Đối với vấn đề điều trị mất ngủ như thế nào thì sử dụng thuốc là phương pháp cuối cùng được đưa ra, nếu các biện pháp khác không cho hiệu quả. Tùy theo từng nguyên nhân gây mất ngủ mà bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc sao cho phù hợp.