Tầm Soát Ung Thư
TẦM SOÁT UNG THƯ QUAN TRỌNG ĐẾN CUỘC SỐNG
Ung thư là bệnh lý nguy hiểm với tỷ lệ tử vong rất cao do đa phần người bệnh phát hiện muộn khi bệnh đã bước vào giai đoạn cuối. Vì vậy, việc tầm soát ung thư định kỳ có ý nghĩa vô cùng quan trọng, giúp phát hiện bệnh sớm, nâng cao hiệu quả điều trị và tăng khả năng chữa khỏi cho người bệnh.
Tại sao nên phải khám tầm soát ung thư tư sớm
Tầm soát ung thư là phương pháp khám bệnh để phát hiện ung thư trong cơ thể. Thông qua các kiểm tra, xét nghiệm, tầm soát ung thư sẽ giúp phát hiện các tế bào gây ung thư trong cơ thể. Thậm chí, ngay từ khi tế bào chưa chuyển thành ác tính, phương pháp này cũng có thể phát hiện và cảnh báo.
Ung thư có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và giới tính, số lượng ca mắc mới và số ca tử vong đang tăng dần theo từng năm, nên việc tầm soát ung thư cần được chú trọng. Sự phát triển kỹ thuật hiện đại trong xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh giúp tăng khả năng phát hiện các loại ung thư thông qua việc tầm soát ung thư.
Đối tượng nên đi khám tầm soát ung thư
• Người có bệnh sử gia đình
Có khoảng 5% đến 10% tất cả các bệnh ung thư là do di truyền. Đột biến di truyền do bố hoặc mẹ mang gen
bệnh và truyền lại cho con cái. Khi một người thừa hưởng loại đột biến gen này có nguy cơ mắc một (hoặc nhiều loại) ung thư.
Nếu trong gia đình có người thân như cha mẹ, anh chị em ruột bị ung thư, thì nguy cơ ung thư của bạn cũng cao hơn so với những người khác. Do đó, bạn cũng cần chú trọng nhiều đến việc tầm soát ung thư định kỳ.
• Đối tượng từ 40 tuổi trở lên
– Ở độ tuổi trung niên, từ 40 – 60 tuổi sẽ là độ tuổi phù hợp để bắt đầu ưu tiên tầm soát ung thư.
– Tại độ tuổi này, nhiều tế bào bắt đầu lão hóa khiến những khối u có thể dễ dàng hình thành và có nguy cơ cao gây ung thư, nhất là đối với những người có chế độ ăn uống thiếu khoa học, chế độ sinh hoạt không điều độ, ít vận động, thường xuyên bị căng thẳng và mệt mỏi.
• Người hút nhiều thuốc lá
– Kết quả nhiều nghiên cứu cho thấy nguy cơ mắc ung thư phổi của những người có thói quen hút thuốc lá cao gấp 10 lần so với những người không hút thuốc. Thuốc lá cũng được xem là nguyên nhân chính, chiếm đến 90% khả năng gây ra bệnh ung thư phổi.
– Người hút thuốc lá chủ động và cả người thụ động hít phải khói thuốc trong một thời gian dài và liên tục đều nên đi tầm soát ung thư vì khả năng mắc bệnh từ khói thuốc lá đều cao như nhau.
• Những người mắc bệnh mạn tính về phổi, dạ dày, gan… :
– Đối với người mắc các bệnh mạn tính như viêm gan, viêm phổi, viêm dạ dày mạn tính thường có nguy cơ cao bệnh phát triển thành ung thư.
Quy trình các bước tầm soát ung thư
Bước 1: Khám lâm sàng
Đây là việc làm cơ bản để tầm soát ung thư, giống với kiểm tra sức khỏe thông thường, trong bước khám lâm sàng, bác sĩ sẽ kiểm tra tổng quát, hỏi thăm và nhận định sức khỏe của bạn để đưa ra các sự lựa chọn tốt và phù hợp nhất cho bạn.
Bước 2: Thực hiện một số xét nghiệm cơ bản
Sau khi đã khám lâm sàng, bạn sẽ được sắp xếp làm một số kiểm tra, xét nghiệm cơ bản như xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm sinh hóa, xét nghiệm phân,… để đưa ra thông số chính xác.
Bước 3: Chẩn đoán hình ảnh
Ngoài xét nghiệm máu, bác sĩ cho thăm dò bằng phương pháp chuẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp XQ, chụp cắt lớp, chụp cộng hưởng từ… để đưa ra kết quả đúng nhất cho bạn.
Tùy từng loại biểu hiện, từng loại kiểm tra ung thư mà các xét nghiệm sẽ có sự khác biệt, chúng ta cần hiểu rõ các loại xét nghiệm cần làm.
- Tầm soát ung thư vú: siêu âm, chụp X-quang, xét nghiệm CA 15 – 3,…
- Tầm soát ung thư phổi: Chụp X – quang lồng ngực. Nếu có khối u, bạn sẽ cần chụp CT để xác định vị trí, xét nghiệm máu,… Maker ung thư phổi: NSE, Cyfra 21-1…
- Tầm soát ung thư vòm họng: Sinh thiết, nội soi vòm họng, chụp cộng hưởng từ, xét nghiệm máu,…
- Tầm soát ung thư đại tràng: Nội soi đại tràng, siêu âm kết hợp chụp CT ổ bụng, xét nghiệm máu, sinh thiết tế bào,…
- Tầm soát ung thư cổ tử cung: nội soi cổ tử cung, sinh thiết khi cần,…
- Tầm soát ung thư dạ dày: nội soi dạ dày, siêu âm, sinh thiết tế bào, chụp X-quang hoặc cắt lớp trong trường hợp phát hiện khối u. Ngoài ra, bạn có thể sẽ được chỉ định xét nghiệm máu.
- Tầm soát ung thư gan: Với ung thư gan, bạn cần làm một loại xét nghiệm riêng biệt gọi là AFP. Ngoài ra, bạn cũng sẽ được chỉ định làm một số loại xét nghiệm khác như X-quang, siêu âm,…
